Innowacyjne metody chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska.

Tytuł operacji:
„Innowacyjne metody chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska”

Cel operacji:
Celem operacji jest optymalizacja produkcji owczarskiej w zmieniających się warunkach klimatycznych wraz z ograniczeniem wpływu na środowisko oraz poprawa bioróżnorodności runi pastwiskowej.

Okres realizacji operacji:
03.03.2021 – 28.02.2023

Nazwa Grupy Operacyjnej:
Owce w Zielonej Dolinie

Podmioty wchodzące w skład Grupy Operacyjnej: 

1. Dolnośląska Zielona Dolina Sp. z o.o.
2. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
3. Dolnośląski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
4. Hodowca – Michał Peszek
5. Hodowca – Janusz Peszek
6. Hodowca – Dariusz Dembiński
7. Hodowca – Marcin Dembiński

Streszczenie informacji o operacji:

Celem przedmiotowej operacji jest optymalizacja produkcji owczarskiej w zmieniających się warunkach klimatycznych wraz z ograniczeniem wpływu na środowisko oraz poprawa bioróżnorodności runi pastwiskowej.
Operacja jest projektem pilotażowym, realizowanym w czterech gospodarstwach na terenach: Gminy Dobromierz oraz Gminy Radków. W projekcie bierze udział 120 owiec oraz 72 ha pastwisk. Docelowo wyniki projektu oraz dobre praktyki będą rozpowszechniane i implementowane w kolejnych gospodarstwach. Okres realizacji projektu: 20 miesięcy –  3 etapy.

Planowane efekty operacji – główne korzyści wynikające z realizacji projektu to:

• lepsze wykorzystanie przyrodniczych zasobów lokalnych (użytki zielone po renowacji);
• wzrost efektywności wykorzystanie lokalnych zasobów paszy – podstawowe wyżywienie opiera się lokalnych zasobach paszowych (produkowanych na miejscu);
• wzrost efektywności wykorzystania nawozów organicznych oraz wody opadowej;
• uzyskany produkt końcowy – mięso owcze o lepszych parametrach jakościowych, pozytywnie wpłynie na pozycję konkurencyjną dolnośląskich hodowców

Opis działań podejmowanych w ramach projektu:
W ramach projektu zaplanowano następujące zadania i prace rozwojowe:

1. modelowanie i optymalizację produkcyjności pastwisk górskich w hodowli owiec;
2. ocenę wartości fenotypowej i genetycznej rodziców i potomstwa;
3. produkcję jagniąt rzeźnych, wytworzenie pokolenia F1;
4. ocenę wartości użytkowej zwierząt;
5. ustalenie ekonomicznych i organizacyjnych efekty produkcji owczarskiej;
6. przeprowadzenie profilaktyki zdrowia owiec;
7. udostępnienie zasobów gospodarstw hodowlanych;
8. uzyskanie mięsa owczego pozbawionego niepożądanego smaku oraz zapachu, o wyższej wartości odżywczej poprzez zwiększenie zawartości wielonienasyconych kwasów tłuszczowych;
9. wdrożenie nowatorskich technik organizacji produkcji owczarskiej, związanych z obniżeniem kosztów chowu i hodowli owiec.

Źródła finansowania operacji:

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020, działanie 16 Współpraca (środki Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz środki publiczne) oraz środki własne Beneficjentów

Całkowity budżet operacji:

2 098 317,00 PLN

Aktualności:
28.02.2022 – zakończył się 2 etap realizacji projektu

W ramach realizacji projektu w etapach I i II zostały wykonane analizy ma na podstawie których wyznaczono 30 poletek badawczych (5 w Jaskulinie, 25 w Pasterce) na podstawie analizy cyfrowego modelu terenu oraz topograficznego wskaźnika wilgotności (TWI) i wskaźnika ładunku cieplnego.

Na tych poletkach wykonano spis florystyczny z udziałem procentowym gatunków, pomiar wysokości runi za pomocą herbometru oraz pobór masy nadziemnej i prób gleby. Wykonano analizy laboratoryjno- chemiczne materiału roślinnego obejmujące oznaczenie: białka ogólnego – metodą Kjeldahla, włókna surowego – metodą Hannenberga i Stohmanna, tłuszczu surowego – metodą Soxhleta, popiołu surowego – spalając w temperaturze 600°C, fosforu – metodą wanadowo – molibdenową, wapnia, potasu, sodu – metodą fotopłomieniową, magnezu – metodą spektrofotometryczną. Warunki glebowe opisano na podstawie analizy zawartości: azotu ogólnego – metoda Kjeldahla, fosforu przyswajalnego – metoda spektrofotometryczna Egnera-Riehma, potasu przyswajalnego – metoda fotometrii płomieniowej, pH gleby – metoda potencjometryczna w 1M roztworze KCl, węgla  organicznego – metoda analizy elementarnej, magnezu  przyswajalnego – metoda spektrofotometryczna z żółcienią tytanową, żelaza – metoda absorpcji atomowej AAS. Na podstawie przeprowadzonych analiz wykazano dodatnią korelację liczby gatunków z zawartością popiołu w roślinach (udział gatunków dwuliściennych), wapnia w roślinach i magnezu w glebie. Nie wykazano negatywnej korelacji pomiędzy liczbą gatunków roślin naczyniowych a produkcyjnością (biomasą). Wyznaczono na badanych obszarach regiony o wysokiej bioróżnorodności i jednocześnie wysokiej produkcyjności oraz niskiej produktywności i jednocześnie niskiej bioróżnorodności roślin naczyniowych.

Założono także komory OTC, których celem było obniżenie wilgotności gleby i podniesienie temperatury powietrza symulujące zachodzące zmiany klimatyczne.

Na podstawie danych otrzymanych w etapie I i II stwierdzono, że komory OTC skutecznie zmieniły warunki temperaturowe i wilgotnościowe. Należy jednak sprawdzić działanie w sezonie zimowym, wiosennym i letnim. Nie wykazano wpływu komór OTC na występowanie organizmów glebowych. Próby będą pobierane w kolejnych sezonach. Obniżenie wilgotności gleby wpływa negatywnie na skoczogonki (Collembola). Wzrost temperatury gleby wpływa negatywnie na wszystkie grupy mezofauny.

Otrzymano pokolenie F1 mieszańca owcy wrzosówki i owcą kameruńską, które mają charakteryzować się  łatwością w obsłudze oraz odpornością na warunki środowiskowe, a także mięsem o niskiej zawartości tłuszczu oraz korzystnym profilu kwasów tłuszczowych.

Wykonywano comiesięczne pomiary masy ciała, wysokości owiec oraz obwodu kończyn, aby określić rozwój jagniąt. Analizowano także stopień zakażenia jagniąt pasożytami i zastosowano odpowiednie leczenie. Na postawie wykonanych analiz stwierdzono, że średnie masy ciała badanych zwierząt, w obrębie stada nie różniły się, najwyższe przyrosty jagnięta osiągały w pierwszych miesiącach życia. Jagnięta wrzosówki osiągnęły wyższą masę na koniec opasu, natomiast jagnięta mieszańców charakteryzowały się wyższymi wydajnościami rzeźnymi.
Oceniono także wpływ efektu heterozji wynikającego z kojarzenia dwóch odrębnych genetycznie ras owiec na mięsność i plenność używając markerów genetycznych. Wstępne wyniki analizy znanych u owiec mutacji w markerach związanych z mięsnością nie wykazały ich obecności w badanej populacji. Aktualnie trwa analiza korelacji wykrytych w sekwencjonowanych fragmentach DNA SNP związanych z plennością z liczebnością miotów.

[01.03.2022]:
Rozpoczął się 3 etap realizacji projektu

[18.03.2022]:
Odbyła się Konferencja projektowa pn. „Innowacyjne metody chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska – grupa operacyjna: Owce w Zielonej Dolinie”

[03.02.2023]:
Odbyła się Konferencja projektowa pn. „Innowacyjne metody chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska – grupa operacyjna: Owce w Zielonej Dolinie”

W piątek, 3 lutego do Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bożkowie przyjechali rolnicy, naukowcy, doradcy, nauczyciele i uczniowie na konferencję na temat innowacyjnych metod chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska. Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach grupy operacyjnej „Owce w Zielonej Dolinie”.

W konferencji wzięli udział naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, biorący udział w projekcie, dyrektorzy Zespołów Szkół Centrów Kształcenia Rolniczego z Bożkowa, Rudnej i Mokrzeszowa, uczniowie tych szkół i rolnicy prowadzący chów owiec, a także zaproszeni goście – lider projektu i Prezes Zarządu Dolnośląskiej Zielonej Doliny Sp. z o. o. prof. dr hab. inż. Tadeusz Trziszka, Dyrektor Dolnośląskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego Marek Tarnacki, Powiatowy Lekarz Weterynarii Grzegorz Chmielowiec, Dyrektor Parku Narodowego Gór Stołowych Bartłomiej Jakubowski i Przewodniczący Rady Powiatowej DIR w Kłodzku Leszek Bobula.

Dyrektor DODR Marek Tarnacki przywitał uczestników konferencji. Mówił o działaniach doradczych w zakresie propagowania innowacyjnych rozwiązań w rolnictwie, poprawiających konkurencyjność gospodarstw rolnych na rynku.
Prezes Dolnośląskiej Zielonej Doliny prof. dr hab. inż. Tadeusz Trziszka zwrócił uwagę na korzyści płynące ze współpracy różnych podmiotów działających w obszarze rolnictwa. Dyrektor Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Bożkowie Józef Kochniarczyk podkreślił, że organizacja tego typu konferencji w szkole wzmacnia współpracę z nauką i doradztwem.

Podczas konferencji Dyrektor Instytutu Agroekologii i Produkcji Roślinnej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu prof. dr hab. Magdalena Szymura odpowiedziała na pytanie, czy stan roślinności pastwisk górskich na Dolnym Śląsku stanowi odpowiednią bazę pokarmową dla owiec. Badania prowadzone na tym terenie pokazały, że optymalnym sposobem renowacji pastwisk w celu stworzenia bazy pokarmowej dla owiec (przy zachowaniu stref o wysokiej różnorodności użytków zielonych) jest wypas.

Dr Iwona Gruss z Katedry Ochrony Roślin Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu poruszyła problem wpływu klimatu na różnorodność biologiczną gleb, a Dyrektor Stacji Badawczo-Dydaktycznej w Swojczycach dr inż. Marta Iwaszkiewicz omówiła charakterystykę owcy wrzosówki i kameruńskiej oraz jakość mięsa tusz mieszańców pochodzących z krzyżowania tych ras.
Rolnik Michał Peszek opowiedział, jak wygląda realizacja działania Współpraca z perspektywy hodowcy, o zdobytej w ten sposób wiedzy, umiejętnościach i praktycznych sposobach zarządzania stadem owiec.

Dr Katarzyna Gurdak z Katedry Ekonomii Stosowanej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu przedstawiła ekonomiczne aspekty chowu owiec na obszarach górskich i podgórskich w gospodarstwach dolnośląskich hodowców – Michała Peszka i Dariusza Dembińskiego.

Z kolei dr Jarosław Pacoń omówił zagrożenia inwazjami pasożytniczymi wpływające na produkcyjność. Na zakończenie konferencji prof. dr hab. Wojciech Kruszyński poruszył temat krzyżowania towarowego owiec i zjawisko heterozji, wskazał też cechy użytkowe wrzosówki i owcy kameruńskiej oraz ich mieszańców.
W czasie przerw rolnicy wymieniali się doświadczeniami w chowie i hodowli owiec.

Konferencja podsumowywała projekt pn.: „Innowacyjne metody chowu i hodowli owiec w świetle zmieniających się warunków klimatycznych Dolnego Śląska” realizowany w okresie: 03.03.2021 – 28.02.2022

[28.02.2023]:

Zakończony został ostał ostatni etap realizacji projektu.

Zainteresowane osoby mogą zapoznać się  z załączonym Sprawozdaniem z realizacji projektu.

OWCE_Raport z realizacji operacji

Materiały promocyjne:

OWCE_Plakat informacyjny format A3